پروتون برند مالزیایی است که در سال های اخیر با مدل هایی مثل X70 و X50 در بازار جهانی مورد توجه قرار گرفته است، در ایران نمونه های وارداتی و دست دوم پروتون به شکل پراکنده در آگهی ها دیده می شوند، کارشناسی خودرو پروتون ضروری است تا خریدار از سلامت فنی و اصالت بدنه آگاه شود و ریسک هزینه های پنهان کم شود
مدل ها و تیپ های معمولی که در ایران بیشتر دیده می شوند
در بازار ایران عمدتا این مدل های پروتون مشاهده شده اند، ذکر تیپ ها براساس خطوط تولید اصلی پروتون و انواع ارائه شده است
| مدل پروتون | تیپ های مرسوم و قابل مشاهده |
|---|---|
| Proton X70 | Standard, Executive, Premium, Premium X, نسخه های CKD و CBU که تفاوت هایی در آپشن دارند |
| Proton X50 | Standard, Executive, Premium, Flagship, نسخه های فیس لیفت و مدل های 2020 به بعد موجود در آگهی ها |
| Proton Saga | Standard, Executive, Premium, Premium S, نسخه های اتومات و دستی که در بازار دست دوم ایران دیده می شوند |
| Proton Gen2 و Wira و Jentra | نمونه های قدیمی تر که در بازار کارکرده حضور دارند، تیپ ها عموما اتومات یا دنده ای و با سطح امکانات پایه دیده می شوند |
پروتون خودروسازی است ملی مالزی که در همکاری با گروه های بین المللی مثل جیلی رشد کرده است، محصولات جدید این برند شامل کراس اوورها و سدان های کوچک هستند که روی قابلیت رقابت قیمتی و آپشن های خوب برای خریدار متمرکزند، در ایران آگهی های خرید و فروش نشان می دهند که مدل های X70 و X50 به همراه نمونه های قدیمی تر مانند Saga و Gen2 حضور دارند، این تنوع باعث می شود شیوه کارشناسی برای هر مدل کمی متفاوت باشد، به همین دلیل در ادامه نکات اختصاصی برای هر بخش بررسی می شود
مشخصات فنی مرجع برای سه مدل شاخص(کارشناسی خودرو پروتون)
| مدل | موتور | توان خروجی | گیربکس | نوع خودرو |
|---|---|---|---|---|
| X70 | 1.5 لیتر توربو یا 1.8 لیتر توربو در نسخه های قدیمی | حدود 170 تا 181 اسب بخار | 7 سرعته DCT یا 6 سرعته اتوماتیک بسته به سال | کراس اوور C segment |
| X50 | 1.5 لیتر توربو سه سیلندر | حدود 150 تا 181 اسب بخار در نسخه های مختلف | 7 سرعته DCT | کراس اوور B segment |
| Saga | 1.3 لیتر طبیعی | حدود 95 اسب بخار | 4 سرعته اتومات یا 5 دنده دستی | سدان اقتصادی A segment |
نقاط قوت و ضعف پروتون در بازار ایران (کارشناسی خودرو پروتون)
از دید کارشناسی خودرو، محصولات پروتون در ایران ترکیبی از مزایا و چالشها دارند.
در بخش نقاط قوت میتوان به قیمت خرید نسبتاً مناسب در مقایسه با برخی رقبا، امکانات رفاهی قابل قبول در نسخههای فول آپشن و فضای داخلی راحت و خانوادگی بهویژه در مدلهای کراساوور اشاره کرد. این ویژگیها باعث میشوند پروتون برای خریدارانی که به دنبال خودرویی اقتصادی با سطح آپشن مناسب هستند گزینه جذابی باشد
در مقابل، نقاط ضعف پروتون بیشتر به تعداد محدود نمونههای موجود در بازار ایران و پراکندگی مدلها برمیگردد که یافتن خودرو در شرایط ایدهآل را دشوار میکند. همچنین تأمین برخی قطعات اصلی به دلیل محدودیت واردات و شبکه خدمات پس از فروش محدود، میتواند هزینه و زمان نگهداری خودرو را افزایش دهد. علاوه بر این، تفاوت کیفیت مونتاژ میان نسخههای CKD مونتاژ داخل و مدلهای وارداتی از مسیرهای غیررسمی موضوعی است که در کارشناسی باید بهدقت بررسی شود، زیرا این اختلاف کیفیت میتواند تأثیر مستقیمی بر دوام فنی و ارزش بازفروش خودرو داشته باشد
جدول جامع چک لیست کارشناسی خودرو پروتون
| بخش کارشناسی | موارد اختصاصی برای پروتون | روش بررسی |
|---|---|---|
| بدنه | ضخامت سنجی رنگ در درب ها و گلگیر، بررسی پوشش پلاستیک زیر سپر و شاسی، کنترل درزهای پنل ها و همترازی چراغ ها | ضخامت سنج رنگ، نور زاویه ای، عکس مرجع |
| شاسی و ستون ها | بررسی نقاط جذب انرژی برای رد ضربه سنگین، بررسی جوشکاری غیر کارخانه ای در زیر بدنه، کنترل سلامت نقاط اتصال کیسه هوا | شاسی سنجی هندسی، دیاگ سنسور ایربگ |
| موتور | چک نشت روغن از منیفولد و کارتر، بررسی لوله های توربو و اینترکولر، شنود صدا های غیرمعمول در شتاب گیری | تست کمپرس اگر ممکن است، شنود موتور سرد و گرم، بازدید بصری لوله ها |
| گیربکس | بررسی نرمی تعویض در DCT یا اتومات، چک خطای TCU در دیاگ، بررسی رنگ و بوی روغن گیربکس | تست رانندگی در حالات مختلف، دیاگ گیربکس |
| تعلیق و جلوبندی | بررسی صدای ضربه در دست انداز، کنترل بوش ها و سیبک ها، تراز و بالانس تایر ها | تست جاده ای، بازدید زیر خودرو |
| ترمز و ایمنی | ضخامت لنت و دیسک، عملکرد ABS و EBD، تست توقف و بررسی کشیدن به یک سمت | اندازه گیری ضخامت، تست میدانی، دیاگ کنترل پایداری |
| کیلومتر و اصالت کارکرد | تطابق سایش صندلی و فرمان با عدد کیلومتر، بررسی سوابق سرویس و فاکتورها، خواندن لاگ های ECU در صورت امکان | بازبینی مستندات سرویس، دیاگ لاگ |
| داخل کابین | کارکرد نمایشگر و نرم افزار های مولتی مدیا، سلامت قفل مرکزی و سنسور های پارک، بررسی بوی نم و رطوبت | تست عملی کلیه آپشن ها، بازدید فیزیکی |
| برق و سیم کشی | خواندن خطاهای ECU، تست باتری و دینام، بررسی کابل کشی برای تعمیرات غیر استاندارد | دیاگ کامل، تست ولتاژ، بازدید مسیر سیم کشی |
کارشناسی خودرو پروتون | بدنه و شاسی
پروتون X70 و X50 در برخی بازارها با ساختار آلیاژی و قطعات CKD عرضه شده اند، در مدل های CKD ممکن است تفاوت هایی در کیفیت بستن پانل ها نسبت به نمونه CBU دیده شود، بنابراین دقت در بررسی همترازی و کیفیت نصب قطعات خارجی مثل رکاب ها و سپر ها اهمیت دارد، نمونه های وارداتی دست دوم غالبا از مسیر های مختلف وارد شده اند، پس بررسی سوابق حمل و استعلام از آگهی های منبع می تواند در تشخیص اصالت کمک کند
کارشناسی خودرو پروتون | کارشناسی فنی موتور
در ماشین هایی با موتور های توربو مثل X70 و X50، تمرکز باید روی لوله های فشار توربو، وضعیت اینترکولر و عدم وجود نشت هوا باشد، شنیدن صدای سوت یا کاهش پاسخ در دور پایین می تواند نشانه مشکل توربو یا لوله های ترک خورده باشد، همچنین در نمونه های قدیمی تر مثل Gen2 کنترل وضعیت تسمه تایم یا زنجیر و بررسی روغن برای وجود ذرات فلزی توصیه می شود، برای Saga تمرکز روی نشتی های ساده و سیستم خنک کاری است
کارشناسی خودرو پروتون | گیربکس و راهکارهای تشخیصی برای نسخه های DCT و اتوماتیک
گیربکس های دوکلاچه DCT در پروتون ممکن است در برخی نمونه ها حساس به گرما و شرایط رانندگی شهری باشند، در تست رانندگی توجه کنید به وجود تاخیر در تعویض دنده، ضربه یا لرزش در هنگام تغییر دنده، و داغ شدن بیش از حد گیربکس، دیاگ TCU می تواند خطاهای پنهان را آشکار کند، در نسخه های ساده تر اتومات یا دستی بررسی سلامت اتصال و لرزش ها کافی است
کارشناسی خودرو پروتون | سیستم تعلیق و جلوبندی
در پروتون X70 به دلیل ابعاد بزرگتر، وزن و مرکز ثقل، فرسودگی بوش ها و ضربه گیر ها سریع تر حس می شود، بررسی صدای کلیک یا ضربه در چرخ ها، و کنترل سایش نامتقارن تایرها راهنمای خوبی برای سلامت جلوبندی است، در مدل های کوچکتر مثل Saga و Gen2 تمرکز روی تعادل فرمان و بالانس کمک می کند تا نشانه های تنظیم ناصحیح شاسی مشخص شود
کارشناسی خودرو پروتون | سیستم ترمز و تست توقف
اندازه گیری ضخامت لنت ها و دیدن تاب در دیسک ها باید در اولویت باشد، تست توقف در سرعت مشخص و ارزیابی کشیدن به یک سمت نشانگر تنظیم نبودن سیستم ترمز یا ABS است، همچنین در نمونه های قدیمی تر باید به وضعیت سیلندر های ترمز و وجود روغن هواگرفته توجه شود
کارشناسی خودرو پروتون | وضعیت کیلومتر و اصالت کارکرد
در ایران با توجه به مسیر واردات، بررسی دقیق سوابق سرویس و تطبیق آن با وضعیت فیزیکی خودرو حیاتی است، تطبیق سایش صندلی ها فرمان و پدال با عدد کیلومتر و درخواست فاکتور های خدمات می تواند به تشخیص دستکاری کمک کند، اگر دسترسی به دیاگ وجود داشته باشد، خواندن لاگ های ECU اطلاعات تکمیلی در مورد سفر ها و خطاها ارائه می دهد
کارشناسی خودرو پروتون | بررسی داخل کابین و تست آپشن ها
در مدل های X70 و X50، سیستم های مولتی مدیا بر پایه اندروید یا GKUI کار می کنند، کندی در اجرای منو ها یا خرابی تاچ می تواند نشانگر مشکلات نرم افزاری یا خرابی سخت افزاری باشد، بررسی کارکرد دوربین ها سنسور های پارک و سنسور های سقف یا سانروف برای تشخیص آبخوردگی اهمیت دارد
کارشناسی خودرو پروتون | سیستم برق و سیم کشی، دیاگ
خواندن خطاهای ECU برای آگاهی از ماژول های مشکل دار، تست وضعیت باتری و دینام برای جلوگیری از خاموشی های ناگهانی، و بررسی مسیر سیم کشی برای تعمیرات غیر استاندارد در موارد تصادف از مراحل نهایی کارشناسی است، در خودرو های دارای آپشن های پیچیده مثل کیلید شیفت یا دوربین 360 بررسی صحت فید های تصویری و سنسور CAN ضروری است
نقاط قوت و ضعف کلی پروتون (کارشناسی خودرو پروتون )
نقاط قوت شامل هزینه خرید نسبتاً رقابتی، آپشن های خوب در نسخه های فول و راحتی فضای داخلی در کراس اوورها است، نقاط ضعف شامل پراکندگی نمونه ها در بازار ایران و تأمین قطعات اصلی در برخی موارد است، همچنین کیفیت مونتاژ نسخه های CKD یا نمونه های وارداتی از منابع غیر رسمی می تواند متفاوت باشد و این موضوع در کارشناسی باید مشخص گردد
ایسه با برند های لوکس پایین تر است ولی برای قطعات وارداتی و بخش های الکترونیکی ممکن است هزینه افزایشی داشته باشد
جمع بندی و توصیه نهایی
اگر قصد خرید یک پروتون دارید، کارشناسی باید فراتر از بازدید ظاهری باشد، ترکیب ارزیابی فنی مکانیکی دیاگ و بررسی سوابق مدارک و تست رانندگی جامع، بهترین تضمین برای خرید عاقلانه است، برای بازار ایران که نمونه ها از مسیر های مختلف وارد شده اند، توصیه می شود کارشناسی توسط تیمی انجام شود که به ویژگی های فنی پروتون آشنا باشد و توان خواندن لاگ های نرم افزاری و تشخیص تعمیرات غیر استاندارد را داشته باشد
