سینی زیرین خودرو و قطعات زیر بدنه نقش حیاتی در حفاظت اجزای فنی مانند موتور، گیربکس، باک سوخت و سیستم اگزوز دارند، خوردگی سینی خودرو هم میتواند هزینههای نگهداری را بالا ببرد و هم ایمنی ساختار را تحت تأثیر قرار دهد، در کارشناسی خودرو تشخیص صحیح نوع و شدت خوردگی پایه تصمیمگیری درباره تعمیر یا تعویض است، در این مقاله به طور جامع انواع خوردگی قابل مشاهده در سینی و قطعات زیر خودرو را شرح میدهیم و روشهای عملی و ابزارهای لازم برای تشخیص را معرفی میکنیم، همچنین معیارهای درجهبندی شدت خوردگی، اقدامات پیشنهادی و نمونه عبارات گزارش کارشناسی را شرح می دهیم
خوردگی سینی خودرو چیست و چرا اهمیت دارد؟
خوردگی سینی خودرو عبارت است از تخریب فلز سینی زیرین بهدنبال واکنشهای شیمیایی و الکتروشیمیایی با رطوبت، نمک و ساییدگی مکانیکی که به صورت لکههای زنگ، حفرههای موضعی یا حتی سوراخ شدگی خود را نشان میدهد، اهمیت موضوع از آنجا ناشی میشود که سینی وظیفه حفاظت قطعات حیاتی را بر عهده دارد و خرابی آن میتواند به آسیب موتور، گیربکس یا انتشار رطوبت در کابین بینجامد
طبقهبندی عملی انواع خوردگی سینی خودرو و نقاط شایع
اگر دو فلز متفاوت مشاهده شد یا خوردگی حول پیچها وجود داشت، تست و بررسی تماس فلزات و پیشنهاد عایقکاری یا تعویض پیچها انجام شود. و نقاط شایع
- خوردگی سطحی (سطحی و یکنواخت)
ظاهر: زنگزدگی پراکنده و کاهش تدریجی ضخامت
محل شایع: سطوح تخت زیر موتور و کف صندوق - پیتینگ یا خوردگی حفرهای
ظاهر: حفرات کوچک و عمیق که ممکن است منجر به سوراخ شدن شوند
محل شایع: نقاطی که آب نمک و مواد خورنده جمع میشوند - خوردگی درزها و شکافها
ظاهر: خوردگی موضعی در کنار پیچها، درزها و لبهها
محل شایع: زیر رکابها، نقاط اتصال چراغ و گلگیر - خوردگی ناشی از تماس دو فلز مختلف
ظاهر: خوردگی دور پیچها یا محل اتصال فلزات غیرهمسان
علت: تماس پیچ فولادی با قطعه آلومینیومی یا فلزات با پتانسیل متفاوت - ترک ناشی از تنش و خستگی
ظاهر: ترکهای طولی یا شبکهای در لبهها یا اطراف جوش
علت: ترکیب تنش مکانیکی و محیط خورنده
در کارشناسای میدانی معمولاً سه ناحیه بیش از همه مورد بررسی قرار میگیرد: جلو سینی (نزدیک جلوبندی و موتور) کف صندوق و پشت چراغها که هر سه محل تجمع رطوبت و آلودگی هستند و در نتیجه بیشترین آسیب را میبینند
چگونه خوردگی سینی خودرو را در بازدید کارشناسی تشخیص دهیم
بازدید چشمی و عکسبرداری مستند
ابتدا با چراغ قوی و آینه نقاط زیرین را بررسی و از همه نواحی عکس با برچسب نقطه بگیرید تا در گزارش مرجع داشته باشید
پاکسازی موضعی برای آشکارسازی
پوششهای لجن و گل را پاک کنید تا وضعیت فلز پایه مشخص شود، در بسیاری موارد خوردگی در لایه زیرین پوشش پنهان است
اندازهگیری ضخامت فلز
از ضخامتسنج التراسونیک برای تعیین ضخامت واقعی ورق و مقایسه با ضخامت مرجع کارخانه استفاده کنید، کاهش قابل توجه ضخامت معیار تصمیمگیری است
بازرسی درزها و نقاط اتصال
درزها، محل پیچها و اطراف چراغ را با دقت بررسی کنید؛ این نواحی محل شروع خوردگی موضعی هستند
آزمون پیتینگ و سوراخزدگی
حفرات را با قلم یا میکرومتر بررسی کنید؛ اگر سوراخ کامل شده باشد، کار تعمیر ساختاری یا تعویض قطعه لازم است
بررسی احتمال خوردگی گالوانیک
اگر دو فلز متفاوت مشاهده شد یا خوردگی حول پیچها وجود داشت، تست و بررسی تماس فلزات و پیشنهاد عایقکاری یا تعویض پیچها انجام شود
تأثیر خوردگی سینی خودرو بر قیمت
بر اساس بررسیهای میدانی، خوردگی سینی خودرو در نواحی مختلف میتواند افت ارزش متفاوتی ایجاد کند نمونهای از حدود تأثیرها به این صورت گزارش شده است:
- خوردگی جلو خودرو: کاهش حدود ۵ تا ۲۰ درصد ارزش بسته به شدت
- خوردگی کف صندوق: کاهش حدود ۳ تا ۱۸ درصد
- خوردگی پشت چراغ: کاهش حدود ۲ تا ۱۵ درصد
این محدودهها کمک میکنند در قیمتگذاری یا مذاکره درباره تخفیف پیش از خرید تصمیم عینیتری گرفته شود.
راههای پیشگیری و نکات تعمیراتی کاربردی در خوردگی سینی خودرو
- اجرای آستر ضدزنگ و وکس زیر خودرو بهصورت دورهای مخصوصاً در فصل زمستان
- استفاده از پیچهای عایقدار یا واشرهای پلاستیکی در نقاط اتصال فلزات مختلف
- شستشوی سریع زیر خودرو پس از عبور از جادههای نمکی یا گلآلود
- در صورت مشاهده خوردگی سطحی انجام درمان موضعی پیش از گسترش آن
نشانههای مخصوص خوردگی سینی خودرو و قطعات متداول
- سینی روغن موتور و گیربکس: بررسی نشتی روغن، خوردگی اطراف پیچها و ایجاد سوراخ که منجر به ریزش روغن میشود
- اسکیدپلیت و اسکیدشلد: خراش عمیق از برخورد، سپس خوردگی موضعی زیر آن
- سینی باک سوخت: پیتینگ و سوراخ خطرناک که منجر به نشت سوخت میشود. تست فشار و بازرسی داخلی توصیه میشود
- سینی باتری: تجمع اسید و خوردگی سریع؛ بررسی اتصال زمین و تعویض فوری در صورت خوردگی قابل توجه
جمعبندی و توصیه نهایی در خوردگی سینی خودرو
خوردگی سینی و قطعات زیرین خودرو از نظر خطر و هزینه میتواند از یک آسیب سطحی تا خرابی ساختاری گسترده باشد، تشخیص دقیق نوع خوردگی و شدت آن با ابزار مناسب و روش منظم جزء لاینفک کارشناسی حرفهای است، در گزارش کارشناسی باید هم دادههای عددی مانند ضخامت باقیمانده و هم توصیف بصری مدون قید شود
