یکی از مهم‌ترین سیستم‌های خودرو که نقش مستقیمی در تعیین سطح کیفی آن‌ها دارد، سیستم گیربکس یا انتقال قدرت است. سیستم گیربکس اگر عملکرد بالایی داشته باشد تجربه رانندگی روان و دلچسبی را به ارمغان می‌آورد. در میان انواع گیربکس‌های مختلف دو گیربکس AT و DCT بیشتر معرف حضور رانندگان هستند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی تفاوت DCT و AT از ۴ منظر مختلف بپردازیم.
تفاوت DCT و AT در چیست؟
گیربکس‌های اتوماتیک از اواخر قرن بیستم به شدت در میان خودروسازان خارجی محبوب شدند. خودروهای تولید داخل اما بسیار دیرتر به این تکنولوژی مجهز شدند. در بررسی انواع گیربکس‌ها گفتیم که گیربکس AT یا Automatic Transmission یکی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین انواع گیربکس‌های اتوماتیک است. این گیربکس به عنوان یکی از اولین گیربکس‌های اتومات به صنعت خودروسازی معرفی شد و امروزه بعد از گذشت دهه‌ها، همچنان یکی از پرمصرف‌ترین گیربکس‌ها در بین خودروهای جدید است.
گیربکس DCT یا دوکلاچه فناوری جدیدتری از گیربکس‌های اتومات است که نسبت به گیربکس اتومات معمولی، سطح کیفیت و ساخت بالاتری دارد. در بسیاری از خودروهای وارداتی و مونتاژ شده در بازار ایران از این مدل گیربکس استفاده شده.
در ادامه این مقاله قصد داریم تا نگاهی دقیق‌تر به تفاوت DCT و AT بیندازیم.
تفاوت DCT و AT در نحوه عملکرد
گیربکس DCT مبدل گشتاور دارد و در خانواده گیربکس‌های توربینی قرار می‌گیرد. این به این معنا است که در این گیربکس همانند گیربکس AT، نیرو از سمت پیشرانه بوسیله توربین روغنی به گیربکس منتقل می‌شود. بنابراین تا اینجا، هر دو تقریبا عملکرد مشابهی دارند. اما اصل تفاوت DCT و AT به ساختار گیربگس آن‌ها برمی‌گردد:
- گیربکس AT:
- مبدل گشتاور در گیربکس اتومات معمولی، به صورت خودکار فرآیند تعویض دنده را انجام می‌دهد. بنابراین در اینجا نیازی به دخالت راننده نیست.
- با استفاده از کلاچ‌های چندگانه، دنده‌ها در اینجا به صورت پیوسته تعویض می‌شوند.
- گروه‌هایی از چرخ‌دنده‌های سیاره‌ای که در اینجا حضور دارند، 3 ضریب‌دنده متمایز را ایجاد می‌کنند.
- گیربکس DCT:
- دو گروه مجزا از کلاچ‌های اصطکاکی دارد که بسیار مشابه نمونه‌های گیربکس دستی است. با این تفاوت که تعویض دنده در اینجا به کمک سیستم‌های هوشمند کامپیوتری انجام می‌شود.
- یکی از کلاچ‌ها برای دنده‌های زوج است و دیگری برای دنده‌های فرد و دنده عقب. این کلاچ‌ها به صورت همزمان با هم کار می‌کنند.
- به هنگام تعویض دنده، یک کلاچ فشار روی دنده فعلی را حفظ میکند و کلاچ دیگر دنده بعدی را برای جا انداختن آماده میکند.
تعویض دنده در گیربکس دوکلاچه بسیار سریع‌تر از گیربکس معمولی است. چرا که سنسورهای این دنده کاملا می‌دانند که چه دنده‌ای را با درنظر گرفتن دور موتور، سرعت خودرو، سرعت حرکت چرخ و… باید جا بندازند.
تفاوت DCT و AT در مصرف سوخت
فناوری ساخت مجزا در گیربکس‌های DCT و AT منجر به تفاوت‌های قابل‌ملاحظه‌ای در راندمان مصرف سوخت این گیربکس‌ها شده:
- گیربکس AT: مبدل گشتاوری که در گیربکس‌های اتومات معمولی وجود دارد، مصرف سوخت این گیربکس‌ها را بالا می‌برد. هر چند که مهندسان در نسل‌های جدیدتر گیربکس AT، از تکنولوژی‌هایی استفاده کرده‌اند تا میزان مصرف سوخت را به بهینه‌ترین حالت ممکن برسانند.
- گیربکس DCT: گیربکس دوکلاچه به صورت مستقیم نیروی موتور را به چرخ‌ها منتقل میکند. در نتیجه سوخت کمتری مصرف میکند.
مصرف بیش از حد سوخت معمولا یکی از نشانه‌ها و علائم خرابی در گیربکس‌های اتومات است که باید فورا رسیدگی و برطرف شود.
تفاوت DCT و AT در هزینه تعمیرات
تفاوت DCT و AT در ساختار و عملکرد، موجب می‌شود که هزینه نگهداری و تعمیرات این دو گیربکس نیز با یکدیگر فرق داشته باشد:
- گیربکس AT: سیستم هیدرولیکی و مکانیکی به کاررفته در این گیربکس‌ها پیچیده است و از این‌رو هزینه تعمیر و نگهداری بالایی را برای راننده به همراه دارند. اما از طرفی به دلیل استقبال بیشتر خودروسازان داخلی از این گیربکس، دسترسی به خدمات و قطعات آن راحت است.
- گیربکس DCT: سیستم به‌کاررفته در این گیربکس‌ها از گیربکس AT پیچیده‌تر بوده و در نتیجه هزینه تعمیر آن‌ها به مراتب بالاتر تخمین زده می‌شود. همچنین به دلیل کمبود این سیستم در تولیدات داخل، دسترسی به تعمیرکار مجرب که با دانش ساخت این گیربکس آشنایی داشته باشد می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
تفاوت DCT و AT در تجربه رانندگی
گیربکس‌های DCT و AT هر کدام تجربه رانندگی متفاوتی را به ارمغان می‌آورند:
- گیربکس AT: تجربه رانندگی آرام و نرم با گیربکس‌های سنتی AT رقم می‌خورد. تعویض دنده در این گیربکس‌ها به شدت نرم و روان بوده و تکان‌های شدیدی را به کابین وارد نمی‌کند. خودروهایی که گیربکس AT دارند برای رانندگی شهری مناسب هستند.
- گیربکس DCT: از آنجاییکه تعویض دنده در این گیربکس بسیار سریع‌تر بوده، تجربه رانندگی هیجان‌انگیز با سرعت‌های بالا را برای سرنشینان به همراه می‌آورد. همین عامل باعث می‌شود تا این گیربکس‌ها برای رانندگی در مسیرهای پرتردد شهری گزینه مناسبی نباشند.
مقایسه کلی بین گیربکس AT و DCT
به طور کلی تفاوت DCT و AT به شرح جدول زیر است:
| گیربکس AT | گیربکس DCT | |
|---|---|---|
| ساختمان: | دارای مبدل گشتاور | دارای دو کلاچ برای دنده‌های زوج و فرد |
| عملکرد: | تعویض دنده نرم و آرام | تعویض دنده سریع |
| مصرف سوخت: | بیشتر | کمتر |
| هزینه نگهداری: | کمتر | بیشتر |
| دسترسی به خدمات پس از فروش: | راحت‌تر | دشوارتر |
| تجربه رانندگی: | نرم و آرام | هیجان‌انگیز و سرعتی |
| کاربرد: | خودروهای شهری | خودروهای اسپرت |
گیربکس DCT و AT در چه خودروهایی استفاده می‌شوند؟
عملکرد و ساختار ویژه گیربکس‌های AT آن‌ها را برای استفاده خودروهای سواری معمولی و رانندگی در سطح شهر مناسب کرده. در حالیکه گیربکس DCT بیشتر روی خودروهای اسپرت و مسابقه‌ای نصب می‌شود. اما با این وجود به علت توان فنی بالا و مصرف بهینه سوخت، گیربکس DCT در بسیاری از خودروهای جدید بازار نیز دیده می‌شود. در جدول زیر بخشی از معروف‌ترین خودروهایی را که با این گیربکس‌ها ساخته شده‌اند، می‌بینید:
| گیربکس AT | گیربکس DCT |
|---|---|
| ۱-پژو 207 | ۱- نیسان R35 GT-R |
| ۲-سمند سورن | ۲-پورشه PDK |
| ۳-دنا | ۳-فولکس واگن GTI |
| 4-رانا | ۴-کیا سراتو GT |
| ۵-پژو پارس | ۵-تیگو 8 و 7 پرومکس |
| ۶-هایما S7 | ۶-آریزو 8 |
| ۷-چانگان CS75 پلاس | ۷-جک S5 |
در مورد بهترین ماشین‌های ایرانی با گیربکس اتومات در اینجا بخوانید.
جمع‌بندی
در مورد تفاوت DCT و AT از جنبه‌های گوناگون صحبت کردیم. در واقع نوع گیربکس خودرو بسیار می‌تواند در تجربه رانندگی شما و هزینه‌های بعد از آن موثر باشد.
کارشناسی خودرو یکی از موثرترین راهکارهایی است که بوسیله آن می‌توانید از ویژگی‌های گیربکس خودرو مطمئن شوید. همکاران ما در مجموعه کارشناسی خودرو عبادی آماده‌اند تا این خدمات را به شما در بالاترین سطح کیفی ممکن ارائه دهند. برای دریافت اطلاعات بیشتر و رزرو نوبت از طریق لینک زیر اقدام کنید.
سوالات متداول
گیربکس DCT و AT چیست؟
گیربکس AT همان گیربکس سنتی اتومات است که مبدل گشتاور دارد. گیربکس DCT مدل آپدیت‌شده گیربکس اتومات با دو کلاچ برای دنده‌های زوج و فرد است.
تفاوت DCT و AT در چیست؟
به طور کلی گیربکس AT تاخیر بیشتری در تعویض دنده دارد و برای رانندگی شهری مناسب‌تر است. در حالیکه که گیربکس DCT سریع‌تر بوده و بیشتر در خودروهای اسپرت دیده می‌شود.
مصرف سوخت در گیربکس DCT و AT چگونه است؟
گیربکس AT سوخت بیشتری مصرف میکند در حالیکه گیربکس دوکلاچه عملکرد بهینهتری دارد.
