یکی از مهمترین نکاتی که به هنگام انتخاب خودرو براساس ویژگی باید در نظر بگیرید، توجه به آپشنهای ایمنی خودرو است. ESP همان سیستم کنترل پایداری خودرو است که به حفظ تعادل در شرایط رانندگی دشوار و جلوگیری از واژگونی کمک میکند. خودروهای دارای ESP از نظر ایمنی سرنشینان تا چند پله از سایر خودروها جلوتر هستند.
در این مقاله با ما همراه باشید تا با سیستم ESP و خودروهای تولید داخل که به آن مجهز هستند، بیشتر آشنا شوید.
ESP چیست؟
نرخ تصادفات و مرگومیرهای جادهای در سالهای اخیر به حدی زیاد شده که بسیاری از خودروسازان مجبور به تغییر سیاستهای خود شدهاند. تولید خودروهایی با امکانات ایمنی جدید که از جان سرنشینان در شرایط رانندگی دشوار محافظت میکند، به یک ترند بین این برندها تبدیل شده.
ESP از جمله یکی از آپشنهای هوشمند خودرو است که با اینکه از چند سال قبل در خودروهای خارجی وجود داشت اما به تازگی به خودروهای تولید داخل نیز اضافه شده. ESP مخفف Electronic Stability Program یا به عبارتی سیستم پایداری الکترونیک است که به راننده در حفظ پایداری خودرو در شرایط دشوار رانندگی کمک میکند. این سیستم در بخشهای مختلف خودرو حسگرهایی دارد که با تجزیه و تحلیل دادههای دریافتی از آنها، به موقع وارد عمل شده و از لغزش خودرو جلوگیری میکند.
این سیستم برای اولین بار در دهه نود میلادی توسط شرکت بوش ابداع شد و به سرعت به یکی از آپشنهای هوشمند خودروهای جدید تبدیل شد. مرسدس بنز s-class اولین خودرویی بود که سیستم ESP روی آن نصب شد. امروزه خودروهای دارای ESP در بازار جهانی و ایران فراوانند.
اجزای ESP کدامند؟
در انواع کلاسبندی خودروها، از سدان و شاسیبلند گرفته تا خودروهای هاچبک و آفرودی، از این آپشن ایمنی خودرو استفاده میشود. سیستم کنترل پایداری خودرو یا ESP برای اینکه بتواند عملکرد خود را بهخوبی انجام دهد، اجزای مختلف آن باید ریاکشنهای سریع و همزمان از خود بروز دهند.
- کامپیوتر مرکزی خودرو یا ECU :ECU در واقع عضوی از سیستم کنترل پایداری نیست و به صورت جدا در خودرو تعبیه میشود اما اطلاعات وارده از حسگرهای ESP را پردازش میکند و سپس به آنها پاسخ میدهد.
- حسگرهای سرعت در داخل چرخها: سرعت خودرو بوسیله این حسگرها که داخل چرخ تعبیه شدهاند، کنترل میشود. در صورت هرگونه لغزش یا قفل کردن، حسگرها به ECU هشدارهای لازم را ارسال میکنند.
- سنسور چرخش محور قائم یا YAW: خودروهای دارای ESP اگر چرخش بیش از حد داشته باشند، بوسیله این سنسور کنترل میشوند. حرکات جانبی و چرخشهای بیش از حد خودرو اینجا گزارش میشوند.
- حسگر زاویه فرمان: این حسگر موقعیت فرمان را در همه حالت به ECU گزارش میدهد. زمانی که جهت حرکت با میزان چرخش فرمان یکی نباشد، دستورات لازم برای توقف خودرو صادر میشود.
- ترمز ضدقفل: سیستم کنترل الکترونیکی پایداری (ESP) علاوه بر ABS، بخشهای جداگانهای در سیستم ترمز دارد که در مواقع بحرانی، به صورت مستقل نیروی ترمز هر چرخ را تنظیم میکند.
خودروهای دارای ESP چه مزایایی دارند؟
سیستم کنترل پایداری خودرو یک تحول شگرفی بود که در زمان خود مرزهای رانندگی ایمن را جابهجا کرد. گزارشهایی که بعد از نصب این آپشن روی خودرو بدست رسید حاکی از کاهش 25 درصدی آمار تصادفات و تلفات جادهای بود. اهمیت این رقم بهتنهایی خودروسازان را وادار کرد که این سیستم را روی محصولات مهم خود سوار کنند.
به طور کلی خودروهای دارای ESP نسبت به سایر خودروها، مزایای زیر را دارند:
- سطح ایمنی بالا: ضررهای مالی و آسیبهای جانی تا حد زیادی با ESP قابل پیشگیری هستند. ایمنی بالا بدون شک بزرگترین مزیت سیستم کنترل پایداری است.
- کاهش خطر واژگونی: ESP به گونهای طراحی شده تا در وهله اول از واژگونی خودرو جلوگیری کند. سیگنالهایی که کامپیوتر مرکزی از سنسورهای YAW و فرمان دریافت میکند، به صورت مستقیم در کنترل پایداری خودرو تاثیرگذارند.
- امکان رانندگی با تسلط بیشتر: در شرایط برفی و بارانی که سطح جاده لغزنده است، خودروهای دارای ESP با پایداری بیشتری به حرکت خود ادامه میدهند.
- کاهش هزینه ناشی از تصادفات: ESP به حفظ پایداری خودرو کمک میکند و در نتیجه هزینههای اضافی ناشی از تعمیرات خودرو و آسیبدیدگیها را کاهش میدهد.
- کاهش استهلاک لاستیک: با کمک به حفظ پایداری خودرو، ESP نقش پررنگی در محافظت از لاستیکها نیز دارد. در مورد راهکارهای کاربردی برای افزایش عمر مفید لاستیک خودرو در اینجا بخوانید.
خودروهای دارای ESP کدامند؟
استانداردهای جهانی خودروسازی، شرکتها را وادار کرده تا سیستم ESP را روی تمام محصولات خود نصب کنند. متاسفانه این قانون در کشور ما هنوز اجرایی نشده و در نتیجه آن، درصد بالایی از خودروهای تولید داخل هنوز به این فناوری مجهز نیستند.
اما در سالهای اخیر، سازندگان داخلی بیشتری به سمت استفاده از این تکنولوژی رفتهاند. از جمله شاخصترین خودروهای دارای ESP در ایران به خودروهای زیر میتوانیم اشاره کنیم:
- ایکو تارا: این محصول ایران خودرو از همان ابتدا که به بازار معرفی شد، به سیستم ESP مجهز بود. این سیستم در پیچهای تند نیروی ترمز را در چرخها (مخصوصا چرخ عقب) فعال میکند و بدین ترتیب از بروز تصادفات جلوگیری میکند.
- شاهین اتومات: در بین خودروهای جدید سایپا در سال 1403، خودرو شاهین مجهز به سیستم کنترل پایداری میباشد. اطلاعات تکمیلی را در مورد خودروهای شاهین و شاهین پلاس در اینجا دریافت کنید.
- تیگو 8: خودروی SUV که به عنوان یکی از اولین خودروهای ایرانی به ESP مجهز شد.
- خودروهای مونتاژی: تمام خودروهای خارجی که در داخل کشور مونتاژ میشوند از خودروهای چینی گرفته تا فرانسوی، به سیستم ESP مجهز هستند.
جمعبندی
سیستم کنترل پایداری خودرو یکی از مهمترین آپشنهای ایمنی است که نیاز به آن در تمامی خودروهای تولید داخل حس میشود. عملکرد صحیح این سیستم در گرو عملکرد صحیح سیستم ترمز و کامپیوتر مرکزی خودرو است. بنابراین زمانیکه خودروی جدید میخرید، برای سنجش عملکرد سیستم ESP باید عملکرد سایر بخشهای خودرو را نیز بررسی کنید.
یکی از روشهای کاربردی برای اطمینان از سلامت خودرو، استفاده از خدمات کارشناسی خودرو است. در مجموعه عبادی، همکاران ما آمادهاند تا با استفاده از ابزارها و تجهیزات گوناگون سلامت سیستم ESP و به طور کلی سطح ایمنی خودرو را بسنجند و گزارش کاملی از تمام ایرادات بزرگ و کوچک خودرو را به شما ارائه دهند. جهت دریافت نوبت و کسب اطلاعات بیشتر از طریق لینک زیر اقدام کنید.
سوالات متداول
سیستم ESP چیست؟
سیستم ESP یا کنترل پایداری خودرو از مجموعه اجزایی تشکیل شده که در همکاری با هم از لغزش و واژگونی خودرو در شرایط رانندگی دشوار جلوگیری میکنند.
خودروهای دارای ESP چه مزایایی دارند؟
1-سطح ایمنی بالا. 2-کاهش خطر واژگونی. 3-امکان رانندگی با تسلط بیشتر.
خودروهای دارای ESP در ایران کدامند؟
1-ایکو تارا. 2-شاهین اتومات. 3-تیگو 8.